Jom Ha’Sjoa* (Hebreeuws voor ‘dag van de vernietiging’) is de dag waarop in Israël en in Joodse gemeenschappen elders ter wereld, de Sjoa (Holocaust* of Jodenvervolging) wordt herdacht. We herdenken op deze dag de zes miljoen Joden die tijdens de Tweede Wereldoorlog door de nazi’s zijn vermoord. Ook worden de verzetshelden herdacht. De herdenking vindt plaats op de 27e nisan, 13 dagen na de Joodse opstand in het getto van Warschau en 8 dagen voor Jom Ha’Atsmaoet, Israëls Onafhankelijkheidsdag. Wanneer Jom Ha’Sjoa een overlap heeft met de sjabbat wordt deze een dag eerder of later gehouden.
De herdenking in Israël
De herdenkingsdag is in 1953 in Israël ingevoerd. Om tien uur ’s morgens gaat in het hele land het luchtalarm af en komt het openbare leven voor 2 minuten stil te vallen. Op vele plekken wordt een herdenkingsdienst gehouden en uitgaansgelegenheden zijn deze dag gesloten. De centrale herdenking vindt de avond ervoor plaats in het Yad Vashem, het officiële monument en herinneringscentrum van Israël ter herdenking van de Joodse slachtoffers van de holocaust.
De herdenking in Nederland
In Nederland vindt er o.a. in de Hollandsche Schouwburg in Amsterdam een herdenkingsdienst plaats waarbij de burgemeester van Amsterdam en de ambassadeur van Israël aanwezig zijn.
Kaddisj
Tijdens de herdenking wordt het Kaddisj gezegd. Het Kaddisj is een van de oudste en belangrijkste gebeden binnen het jodendom. Het is een lofprijzing aan God en is bijna geheel geschreven in het Aramees; alleen de laatste regel is in het Hebreeuws. Het Kaddisj wordt bij meerdere gelegenheden uitgesproken. Er zijn bovendien verschillende versies. Eén ervan is de Kaddisj-jatom, ‘het gebed van de wees’ welke tijdens rouwplechtigheden en herdenkingen wordt uitgesproken
Andere herdenkingsdagen
- International Holocaust Remembrance Day
Deze dag wordt wereldwijd gehouden op 27 januari, de dag dat Auschwitz werd bevrijd. In Nederland organiseert het Nederlands Auschwitz Comité op de laatste zondag van januari de jaarlijkse Nationale Holocaust Herdenking. - Nationale Dodenherdenking
Op 4 mei vindt de jaarlijkse Dodenherdenking in Nederland plaats. De landelijke herdenking is op de Dam in Amsterdam en wordt georganiseerd door het Nationaal comité 4 en 5 mei. In beginsel werden op deze dag uitsluitend de Nederlandse slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog herdacht, maar sinds 1961 is dit breder getrokken en worden alle Nederlandse oorlogsslachtoffers herdacht sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog.
* Verklaring van de woorden Yom Ha’Sjoa en Holocaust
Jom Ha’Sjoa wordt officieel ‘Jom Ha’Sjoa we Ha’Gevoera’ genoemd, dag van vernietiging en heldendom. Holocaust is Grieks voor brandoffer en is geen gebruikelijke term binnen de Joodse gemeenschap.
